خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: واگذاری به بخش خصوصی نکته‌ای بسیار مثبت است اما صحیح اجرا نکردن آن سبب شده تا واحدهای زیادی به ورطه نابودی کشیده شوند و یکی از آن‌ها شرکت البرز شرقی شاهرود است که اگر این روزها مسئولان شهرستانی و استانی و وزارتخانه‌ها به دادش نمی‌رسیدند شاهد تعطیلی دائمی آن می‌بودیم.

وقتی سخن از اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی در راستای خصوصی‌سازی به میان می‌آید مخالفان و موافقان بسیاری درباره آن صحبت می‌کنند هرچند کمتر کسی است که با اصل اجرای این ماده‌قانونی مهم مخالف باشد اما نقطه نظرات بیشتر درباره نحوه واگذاری‌ها و کارشناسی‌های صورت گرفته در آن است.

خصوصی‌سازی به‌نوبه خود نکته‌ای مثبت است چراکه سبب کوچک شدن دولت و ارتقای خدمات می‌دهد اما عدم اجرای صحیح آن ماحصلی جز فاجعه در بر نخواهد داشت. البرز شرقی شاهرود یکی از اولین قربانی‌های عدم اجرای صحیح اصل ۴۴ قانون اساسی در شش سال گذشته بود همان اصلی که اجرای غیر کارشناسی‌اش نابودی نیشکر هفت‌تپه در حال رقم زدن است.

برای اینکه بدانیم اهمیت ماجرای البرز شرقی در چیست ابتدا باید به تاریخچه این شرکت و جایگاه آن در استان سمنان اشاره‌ای کنیم، البرز شرقی در سال ۴۸ برای اولین بار ایجاد شد و در سال ۵۶ با ثبت‌نام تجاری خود آغاز به فعالیت رسمی کرد عمده فعالیت معدنی در استخراج زیرزمینی معادن زغال‌سنگ و زغال‌شویی است اما اهمیت آن برای شاهرودی‌ها ازآنجا است که سرنوشت اقتصاد این منطقه بانام البرز شرقی گره‌خورده است.

شش هزار بازنشسته مجموعه البرز شرقی و دو هزار و ۶۰۰ کارکنان شاغل نشان از ارتزاق هزاران شاهرودی از این شرکت می‌دهد و روزگاری از هر ۱۰ نفر که در خیابان می‌گذشتند یکی‌شان حتماً نان خود را از شرکت البرز شرقی درمی‌آورد روزگاری وقتی پسری برای خواستگاری از دختری نام البرز شرقی را می‌برد ضمانتی برای جاری شدن خطبه عقد بود و این شرکت تا پیش از نابودی و خصوصی‌سازی به یک برند منطقه‌ای بدل شده بود.

اما سال‌ها پیش یک‌باره یک تصمیم اشتباه سبب شد تا همه‌چیز فروبریزد و تمام آمال و آرزوهای شاهرودی‌ها یک‌شبه با یک تصمیم غیر کارشناسی در زمان دولت دهم به باد سپرده شود برای بازخوانی ماجرای البرز شرقی و سرنوشت آن با حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به گفتگو نشستیم.

*در ابتدا بگویید چه بر سر البرز شرقی آمد که امروز شاهد این شرایط هستیم؟

البرز شرقی طبق اصل ۴۴ به بخش خصوصی واگذار شد که هیچ‌کس با این امر مخالف هم نبود چراکه خصوصی‌سازی اصل مهمی است اما در این موضوع اتفاقات غیر کارشناسی رخ داد که با این بخش آن مخالف هستیم. مجریان این خصوصی‌سازی معادن البرز شرقی که بالغ‌بر ۱۸۰ میلیارد تومان بدهی داشت را به شرکت ذوب‌آهن واگذار کردند اما ملک البرز شرقی و سایت اداری، خدماتی، ورزشی، بیمارستانی، خانه‌سازمانی و … را به شهرداری شاهرود فروختند این امر سبب شد تا خدمات شش هزار کارکنان بازنشسته و دو هزار شاغل به نحوی با مشکل روبرو شود.

دیگر ابهام پرونده البرز شرقی این بود که در حین واگذاری نیز مشخص شد این شرکت به‌طور غیر کارشناسی کمتر از ۲۰ میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده درصورتی‌که زمین ۴۲ هکتری این مجموعه میلیاردها تومان ارزش داشت. درنهایت اعتراضاتی به این امر شد، پنج سال پیش نماینده محترم وقت شهرستان جناب آقای دکتر جلالی، شورای شهر و شهرداری شاهرود به موضوع ورود کردند و درنهایت با تصویب شورای شهر، البرز شرقی باقیمت بالغ بر ۷۰ میلیارد تومان به شهرداری شاهرود واگذار شد تا اگر نیت به فروش مجموعه باشد حداقل خود شاهرودی‌ها مالک آن باشند.

تا اینجا مشکلی نبود اما ازآنجاکه شهرداری به دلیل اعتراضات مستمر و به‌حق کارکنان و بازنشستگان البرز شرقی قادر به تصرف و بهره‌برداری از این ملک نشده بود، همچنین رکود مسکن طی سال‌های اخیر توانایی بازپرداخت این مبالغ کلان که تمام بودجه سالانه شهرداری را در بر می‌گرفت را نداشت و درباره بازپرداخت وامی که برای این امر از بانک گرفته بود هم دچار مشکلات شد، جرایم کلانی متوجه شهرداری شاهرود شد تا جایی که علاوه بر ۳۵ میلیارد تومانی که از محل اعتبارات شهرداری پرداخت‌شده بود ۸۳ میلیارد تومان دیگر همچنان بدهی شهرداری محسوب می‌شد متأسفانه ماهانه بیش از یک میلیارد تومان هم به این عدد افزوده می‌شد.

از طرف دیگر برفرض اگر این اتفاق هم می‌افتد و شهرداری تمام منابع را پرداخت و آن را تملیک می‌کرد، مردم استان سمنان و شاهرود بازهم برند عظیم و ۷۰ ساله البرز شرقی را از دست می‌دادند و با یک شرکت ورشکسته مواجه می‌شدند.

*اهمیت البرز شرقی در چیست؟

البرز شرقی در دهه‌های گذشته محور توسعه شهرستانهای شاهرود، دامغان، ازادشهرو مینودشت بوده و هنوز هم با دو هزار شاغل مستقیم و ایجاد هزاران اشتغال غیرمستقیم بزرگ‌ترین مجموعه اقتصادی استان سمنان به شمار می‌آید و اگر واگذاری به هر نحوی صورت می‌گرفت، معادن این شرکت بسته می‌شد و البرز شرقی به ورشکستگی می‌افتاد که درنتیجه کارکنان آن‌هم بیکار می‌شدند و اقتصاد کل استان سمنان را تحت تأثیر قرار می‌داد.

*ایرادهای واگذاری به شهرداری چه بود؟

ابتدا باید گفت ناتوانی شهرداری شاهرود در بازپرداخت اعتبارات اساسی‌ترین دلیل بود، این بدهی کم‌کم تمام منابع درآمدی شهرداری را می‌بلعید و شهرداری و شهر را با مشکل مواجه می‌کرد، ثانیاً اگر هم این امر صورت می‌گرفت بازهم ما اشتغالی معادل حداقل دو هزار نفر را در شهر از دست می‌دادیم همچنین مشکلات اجتماعی و امنیتی مبتنی بر تحصن‌ها، اعتراضات و مسائل کارگری پدید آمده بود و لذا باید فکری برای این امر و تدبیری در موردش می‌شد.

از سوی دیگر عده‌ای معترض به این واگذاری بودند چراکه در کنار از بین رفتن منابع همه مراکز خدماتی مانند بیمارستان، فضای ورزشی، آموزشی و خانه‌سازمانی هم از ید اختیار کارکنان و بازنشستگان خارج می‌کرد و مشکلات عدیده‌ای ایجاد می‌شد.

*درنهایت پیگیری‌ها به کجا انجامید؟

با استقرار شورای جدید شهر وشهردار شاهرود، همچنین تغییر در مدیریت البرز شرقی، مذاکرات زیادی را صورت دادیم تا مشکلات حل شود، این نشست‌ها که حمایت ارکان شهرستان امام جمعه و فرماندار را در پی داشت منجربه توافقی شد که در آن تصمیمی گرفته شود که نه شهرداری در آن متضرر شود و نه البرز شرقی از بین برود.

لذا توافقی صورت گرفت که ۲۰ هکتار از ۴۲ هکتار املاک البرز شرقی که بخشی از آن‌ها هم زمین‌های آزادی بود که امکان سرمایه‌گذاری‌های جدید در آن وجود داشت و می‌توانست فضایی را برای سرمایه‌گذاری آینده و ارزش‌افزوده به وجود آورد در اختیار شهرداری قرار گیرد و همچنین یک فضای بزرگ چهار هکتاری بر خیابان اصلی برای استقرار شهرداری و یک فضای ورزشی و استخر نیز به شهرداری واگذار شود اما در ازای آن سایت اداری، فضای آموزشی، بیمارستان و خانه‌های سازمانی و … در اختیار البرز شرقی قرار بگیرد تا کارکنان این شرکت هم دچار مشکل نشوند.

این توافق‌نامه وقتی صورت گرفت آن را با وزرای اقتصاد و تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح کردیم چراکه متولی این امر وزارت رفاه بود درنتیجه باید این دو وزارتخانه می‌پذیرفتند که چنین امری صورت گیرد. با پیگیری‌های متعدد این امر به امضا رسید اما یک فرایند دیگر در شرکت خصوصی‌سازی بود که آن‌ها نیز باید این توافق‌نامه را می‌پذیرفتند.

این کاربیش از یک سال به طول انجامید و در طول این ایام سه وزیر اقتصاد و دو وزیر کار رفاه و تعاون تغییر یافتند، نهایتاً بعد از طی فرایندی سخت و طولانی توانستیم این توافق‌نامه را قطعی کنیم و به هیئت دولت بفرستیم، با ارتباطاتی که با اعضای هیئت دولت صورت گرفت خوشبختانه این توافق‌نامه طی روزهای گذشته به تصویب هیئت دولت رسید.

*مجموعا چه میزان بدهی البرز شرقی و شهرداری تهاتر شد؟

بدهی شهرداری به سازمان خصوصی‌سازی برای البرز شرقی مجموعاً ۸۳ میلیارد تومان بود که با این توافق‌نامه حل شد و این بدهی بر عهده البرز شرقی افتاد تا همراه با ۱۸۰ میلیارد تومان بدهی دیگری که این شرکت داشت مجموعاً ۲۶۰ میلیارد تومان بدهکار شد که با شرکت ذوب‌آهن اصفهان، تأمین اجتماعی و دولت تهاتر شد تا تمام بدهی‌های این شرکت صفر شد و امروز یک شرکت نوپا و قدری است که باید به دنبال توسعه برود.

در شرایط قبل این شرکت نه می‌توانست توسعه‌ای داشته باشد و نه حتی می‌توانست یک وام بگیرد و حتی ضایعات خود را به‌فروش برساند! اما در شرایط جدید می‌تواند از تکنولوژی نو و ماشین آلات جدید بهره برده و توسعه یابد. ما انتظار داریم که البرز شرقی به‌صورت جدی دنبال توسعه در سال ۹۸ باشد.

با مدیریت جدید البرز شرقی اتفاق دیگری که در سال جاری افتاده، رونق جدی این شرکت است یعنی بالغ‌بر ۵۰۰ شغل در سال جاری در این مجموعه ایجادشده و تولید این شرکت به بیش از دو برابر افزایش‌یافته و می‌بایست در سال آینده به سه برابر برسد، همچنین مطالبات تمام کارکنان به‌روز شده و حقوق و معوقات شأن را دریافت کرده‌اند و بازنشستگان و حتی پیمانکارانی که زغال برای این شرکت تولید می‌کردند هم پول‌هایشان را دریافت کرده و مطالبات سنواتی آنها به حداقل رسیده است.

*خوشبختانه در مدیریت البرز شرقی شاهد بهبود شرایط هستیم اما درباره بازنشستگان و معوقات چطور؟

بازنشسته‌ها تابع صندوق فولاد هستند و از ذوب‌آهن اصفهان جداشده‌اند از سوی دیگر بازنشستگان معوقات بسیار زیادی را داشتند حتی برخی‌شان پاداش‌های بازنشستگی‌شان را هم نگرفته بودند اما با تلاش‌هایی که در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت این دغدغه برطرف شد وقسمی از پاداش و نیز معوقات حقوق این زحمتکشان که عمر خود را در تونل‌های حفر شده در دل کوه‌ها گذراندند پرداخت شده است، همچنین مصوبات خوبی برای استمرار پرداخت حقوق حقه این بازنشستگان عزیز در سال ۹۸ گذرانده شده است.

برای واریزی حقوق سال جاری بازنشستگان هم اعتباراتی دیده شد که خوشبختانه توانستیم شاهد پرداخت‌های خوبی به آن‌ها باشیم هرچند برای پرداخت حقوق بهمن‌ماه و اسفندماه ۹۷ کمی با مشکل روبرو هستند اما امیدواریم این مشکل هم به‌زودی رفع شود.

برای سال آینده نیز سه هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان برای بازنشستگان فولاد کشوری دیده‌شده که به بازنشستگان البرز شرقی که مشمول این صندوق می‌شوند تعلق خواهد گرفت البته ناگفته نماند که علیرغم جدایی صندوق فولاد از البرز شرقی کماکان این شرکت خدمات خود را به این عزیزان ادامه داده وفضاهای متعددی از جمله بیمارستان، شرکت تعاونی و فضای اموزشی و همایش‌ها را در اختیار بازنشستگان قرار داده است.

اتفاق خوبی که در هفته گذشته رخ داد این بود که پس از واگذاری محل استقرار تعاونی مصرف البرز شرقی به شهرداری، این تعاونی به مکان جدید و موقتی نقل مکان کرد و برای ساختمان شرکت تعاونی البرز شرقی در خیابان معلم در فضایی زیبا در چندین طبقه احداث خواهد شد تصمیم‌گیری شد و این شرکت تعاونی در آینده نزدیک به ملک جدید خود نقل‌مکان می‌کند.

*درنهایت؟

درنهایت باید گفت رفع معضل بزرگ البرز شرقی انجام نگردید مگر با وفاق و همگرایی و مشارکت همه عزیزان از جمله اعضای شورا، شهردار، فرماندار و اعضای شورای تأمین شهرستان، مدیرعامل البرز شرقی؛ همچنین باید از عنایات بی شائبه وزرای سابق و لاحق اقتصاد و کار رفاه تعاون و دکتر اکرمی خزانه دار کل، دکتر پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی سازی، اصحاب رسانه که فرصت خوبی را ایجاد کرده تا ضمن حفظ منافع شهرداری، شرکت معظم البرز شرقی به جایگاه اصلی‌اش بازگردد و دغدغه مردم منطقه و خصوصاً شهرستان شاهرود رفع شود.