 |
شب یلدا در منطقه شاهرود |
 |
مراسم شب چله در شهرستان شاهرود
|
در شب چله بر اساس يك سنت ديرين كه در سراسر كشورمان برگزار مي‌شود، افراد خانواده اعم از پدربزرگ، مادربزرگ، فرزندان، نوه‌ها و ساير بستگان دور هم جمع مي‌شوند. براي شام مرسوم است غذايي مفصل در اين شب پخته و انواع تنقلات، شيريني، شكلات، نقل، ميوه و هندوانه مي‌خورند.
ساكنان روستاي «پويه» در حومه ميامي، در طبق‌هاي ميوه اين شب حتماً انار دانه شده را قرار مي‌دهند و تزئين سفره شب چله با انواع انگورهاي آونگ شده از ديگر سنت‌هاي آنان است. در اين روستا براي نوعروساني كه نخستين شب چله مشترك با همسر خود را تجربه مي‌كنند هدايايي به عنوان «شب چله‌اي» مي‌برند كه عموماً شامل چند قواره پارچه، ميوه‌هاي تزئين شده و آجيل و شيريني مي‌شود.
براي بردن شب چله‌اي خانواده داماد با اقوام خود به منزل عروس مي‌روند و پس از تقديم هدايا بزرگان قوم به مشاعره و به ويژه شاهنامه‌خواني مي‌پردازند.
اهالي «بيارجمند» بر اين باورند كه بايد در اين شب حتماً هندوانه بخورند تا گرماي تابستان سال بعد اذيتشان نكند. اهالي روستاي «فرومد» بر اين باورند كه اگر در اين شب هندوانه نخورند آن‌ها بيمار مي‌شوند.
دهملايي‌ها، در اين شب پس از خوردن ميوه و تنقلات، گل يا پوچ و نخودبازي مي‌كنند. در شهر كوهستاني «مجن»، مردم با خوردن تنقلات مانند قيسي، برگه زرد‌آلو و تخمه كدو اين شب را به نيكي پاس مي‌دارند و مادربزرگ‌ها قصه‌ها، حكايات و افسانه‌هاي قديمي را براي كودكان تعريف مي‌كنند.
در روستاهاي «ري‌آباد» و فرومد افراد مسن خانواده از خاطرات گذشته تعريف مي‌كنند و گاهي نقل و حديثي هم اگر به خاطر داشته باشند بيان مي‌كنند و بدين ترتيب بلندترين شب سال را به پايان مي‌رسانند. در روستاي نام نيك «كالپوش» خواندن دو ركعت نماز در شب يلدا مرسوم بوده و اهالي كوير شاهرود هم اشعاري در وصف اين شب خاطره‌انگيز بدين مضمون مي‌خوانند:
شب يلدا درازه واي بر ما
پري در خواب نازه واي بر ما
بيدارش نكن مرغ سحرخيز
عزيزم جانگدازه واي بر ما
حميدرضا حسيني، كارشناس پژوهش‌هاي مردم‌شناسي
عکس: علیرضا اسلام پناه
|
|
|
